Zelfgemaakte hummus (ook wel humus of hoemoes) is lekker bij de borrel, als onderdeel van een maaltijd of bij het brood. Wij eten het vegetarische bijgerechtje regelmatig als onderdeel een weekendmaaltijd met verschillende kleine hapjes. Maar ook als broodbeleg met bijvoorbeeld plakjes tomaat of komkommer.
Herkomst van het gerecht
Komt hummus uit Libanon, Syriƫ, Israƫl, Jordaniƫ, Egypte of ..? Over het land van herkomst is al veel geschreven en zijn veel discussies gevoerd. Op de site van de Keuringsdienst van Waarde is dat mooi samengevat in een artikel met de titel waar komt hummus vandaan. Ik denk dat ik me daar niet in ga mengen omdat ik de oorsprong niet belangrijk vind en daarom gewoon zeg dat het uit het Midden-Oosten komt. Het wordt daar en in de rest van de wereld veel gegeten.
Traditionele hummus en varianten
De basis van het klassieke gerecht, dat eigenlijk “hummus bi tahina” (hummus met tahina) heet, bestaat uit kikkererwten. Aangevuld met tahin of tahina (is sesampasta), knoflook, citroensap en olijfolie. Optioneel ook nog komijn, cayennepeper of chilipoeder en verse peterselie.
Inmiddels kun je overal varianten op het traditionele hummusrecept terugvinden. Veel eet- en afhaallocaties hebben dips en sandwiches met gewone hummus en rode bietenhummus op de menukaart. En ’s lands grootste supermarkt heeft zelfs meer dan 25 verpakkingen met hummus en hummusvarianten in het assortiment. Ik schrok echter wel van de samenstelling van enkele verpakkingen. In de hummus van de supermarkt worden veel conserveringsmiddelen en smaak- en kleurmakers gestopt die je niet aan je zelfgemaakte hummus toevoegt.
Hoe en wanner eet je hummus
De eerste jaren aten we het alleen als onderdeel van een maaltijd met mezze. Dat zijn kleine gerechtjes uit de Oostmediterrane keuken. Wij vulden dat in met de kikkererwtendip, olijven, kleine tomaatjes, stukjes komkommer aangevuld met bijvoorbeeld worstjes en droge worst en brood. Dat brood was dan bijvoorbeeld in driehoekjes gesneden pitabrood, platbrood, focaccia of vers Turks of Marokkaans brood in repen.
Inmiddels voegen we aan onze mezze ook onze bananensaus met gember toe. OkƩ, niet echt uit die regio maar wij vinden het een lekkere frisse dip en daar gaat het om!
De hummus kun je niet alleen goed met brood combineren maar ook met groenten zoals wortel, selderij en paprika. Die groenten snijd je dan in langwerpige stukken en dip je in de hummus. Je kunt de hummus met groente bij de borrel, een mezze-maaltijd, als lunch of als tussendoortje eten.
De minimale hoeveelheid die ik per keer maak is van ongeveer 250 gram kikkererwten. Dat gaat niet altijd direct op. Het restant doen we in de koelkast en eten we bijvoorbeeld op brood als vegetarisch beleg. De boterhammen of bolletjes worden extra lekker als je er bijvoorbeeld plakjes tomaat, komkommer en/of reepjes paprika bij doet. Soms maak ik voor mezelf ook een snel lunchgerechtje met een restje hummus; een beetje hummus met wat olijfolie en paprika- en chilipoeder met ernaast enkele in 6 puntjes gesneden pitabroodjes zoals op de bovenste foto te zien is.
Je kunt het gerecht ook invriezen. Ik doe dat in kleine plastic diepvriesdoosjes. Lees eventueel ook het bewaaradvies van het Voedingscentrum.
Mijn keuzes
Zoals uit bovenstaande tekst blijkt is dit een gerecht waar je veel mee kunt variƫren:
- Voor een snelle bereiding neem ik kikkererwten uit blik. Maar hummus op basis van zelf geweekte en gekookte gedroogde kikkererwten vind ik eigenlijk lekkerder. Ik heb de indruk dat die hummus ook wat zachter en smeuĆÆger wordt ondanks dat ik er vaak minder water aan toe voeg dan aan de hummus met kikkererwten uit blik;
- Ik heb altijd gemalen komijn (= djinten) toegevoegd. Tegenwoordig doe ik er ook gemalen koriander (= ketoembar) bij. De hummus krijgt daardoor een wat kruidiger smaak die wij lekker vinden;
- De verse knoflook die ik de eerste jaren gebruikte heb ik vervangen door een minimale hoeveelheid knoflookpoeder omdat ik de verse rauwe knoflook vrij overheersend vond. Helemaal als ik het als broodbeleg voor ontbijt of lunch at;
- Mijn versie maak ik ook wat zuurder. Ook dat is kwestie van smaak.
Zoals ik bij meer recepten heb aangegeven geldt ook nu: probeer en kijk wat je lekker vindt!
Laat je inspiratie of lef je in de steek maar wil je wel een andere hummus-variant uitproberen? Kijk dan eens in Ć©Ć©n van de tientallen kookboeken [a] die over hummus geschreven zijn. Daarin vind je vast een aansprekend recept!
Hummus
Lees ook de Tips van de kok, aangeduid met **
Benodigdheden
- blender / keukenmachine
- zeef of vergiet
Ingrediƫnten
Hummus
- 240 gr kikkererwten - uitgelekt, (240 gr uitgelekt = 1 blik van 400 gr), **
- 2 tot 3 el limoen- of citroensap - **
- 0,25 tot 0,5 tl knoflookpoeder - naar smaak, **
- 1 tl gemalen komijn (= djinten)
- 0,5 tot 1 tl gemalen koriander (= ketoembar) - naar smaak, **
- zout - naar smaak
- 3 el tahin (= sesamzaadpasta)
- 2 tot 3 el water of kikkererwtenvocht - **
- 2 el olijfolie
Garnering
- 2 el olijfolie
- paprikapoeder
- chilipoeder of cayennepeper - optioneel, voor wat meer pit
- verse peterselie - optioneel
Instructies
Bereiden
- Kikkererwten uit blik uit laten uitlekken en afspoelen in een zeef of vergiet. Enkele kikkererwten achterhouden voor de garnering.240 gr kikkererwten
- Doe de uitgelekte kikkererwten in de (blender van de) keukenmachine. Doe ook de rest van de ingrediƫnten in de keukenmachine. LET OP: niet al het water en sap direct toevoegen. Begin met
2 el limoen- of citroensap en 1 el water of kikkererwtenvocht. Mix in de blender tot puree. Als de puree te dik is iets meer limoen- of citroensap en/of water/kookvocht toevoegen. Het moet een niet te dikke, smeerbare en romige puree worden. En proef ook voor je vocht toevoegt: wordt de hummus te zuur dan geen extra sap toevoegen maar water.240 gr kikkererwten, 2 tot 3 el limoen- of citroensap, 0,25 tot 0,5 tl knoflookpoeder, 1 tl gemalen komijn (= djinten), 0,5 tot 1 tl gemalen koriander (= ketoembar), zout, 3 el tahin (= sesamzaadpasta), 2 tot 3 el water of kikkererwtenvocht, 2 el olijfolie - Proef de hummus en voeg naar smaak extra zout, citroen- of limoensap en/of gemalen komijn of koriander toe.
Serveren
- Doe de hummus in een lage schaal (bijvoorbeeld een diep bord) en garneer het met de achtergehouden kikkererwten, olijfolie en paprikapoeder. Eventueel een klein beetje chilipoeder of cayennepeper toevoegen voor wat meer pit.2 el olijfolie, paprikapoeder, chilipoeder of cayennepeper
- Hummus is lekker met warm plat rond of ovaal Turks of Marokkaans brood in repen, platbrood of pitabroodjes. Maar ook als dip met groenten als wortel, komkommer, paprika en bleekselderij in reepjes of in stukken. En als vegetarisch broodbeleg, eventueel met tomaat en komkommerplakjes.
- Je kunt ook verse fijngesneden peterselie als topping toevoegen.verse peterselie
Tips van de kok
- Bron. Het recept Quick hummus van Jill Dupleix op de Food site van de BBC was de basis van mijn eerste recept. Inmiddels heb ik zo veel gesleuteld aan haar recept dat ik het gerust mijn eigen recept mag noemen.
- Velletjes van de kikkererwten. Onder hummusliefhebbers is er discussie of je de velletjes van de kikkererwten wel of niet gebruikt. Als ik kikkererwten uit blik gebruik, laat ik die zachte velletjes gewoon zitten. Voor een fijnere hummus: doe de kikkererwten in een kom met schoon water en verwijder de velletjes. Spoel de ontvelde kikkererwten goed na en laat ze uitlekken. Je raakt door het ontvellen best veel “bonengewicht” kwijt maar je krijgt er een zachtere/ zalviger hummus voor terug.
- Blik kikkererwten. In dit recept ga ik voor een portie van 4 personen uit van een 400 grams blik door sommigen ook een 0,5 liter blik genoemd. Daar zit meestal tussen de 225 en 240 gr uitgelekte kikkererwten in.Ā
- Gedroogde kikkererwten. Bij gebruik van gedroogde kikkererwten laat je 125 gram gedroogde kikkererwten 6 tot 12 uur weken in 3x zoveel water. Ververs het water, voeg geen zout toe en kook de bonen in 1 tot 1,5 uur gaar (gaar = pletbaar tussen duim en wijsvinger).Ā Dit levert iets meer dan 250 gram gewelde kikkererwten met velletjes, voldoende voor hummus als dip voor 4 personen op.Ā
- Vocht toevoegen. Doe zoals aangegeven, niet direct al het water en sap in de keukenmachine. Begin met een deel, laat de keukenmachine de bonen fijnmalen en kijk dan hoeveel vocht er nog bij moet om een mooie substantie te krijgen.
- Water of kikkererwtenvocht. Om de hummus wat dunner te maken voeg je water of kikkererwtenvocht toe. Dat kan het vocht uit het blikje kikkererwten zijn. Kookvocht van de gedroogde kikkererwten gebruik je alleen als je geen andere stoffen aan het kookwater hebt toegevoegd.
- Knoflook. In het verleden voegde ik 2 rauwe fijngesneden knoflooktenen aan 250 gram kikkererwten toe. Ik merkte na verloop van tijd dat ik dat te veel vond. Voeg daarom nu 0,25 tot 0,5 theelepel knoflookpoeder toe.
- Gemalen koriander (= ketoembar). Traditioneel wordt geen gemalen koriander aan hummus toegevoegd. Na een vergissing, ik had gemalen koriander in plaats van gemalen komijn toegevoegd, blijf ik de koriander toevoegen. Laat het gerust weg.
- Chilipoeder of cayennepeper. Met wat extra chilipoeder of cayennepeper kun je de hummus net iets pittiger maken. Strooi het samen met de paprikapoeder over de hummus.Ā
- Peterselie. Je kunt de hummus ook serveren met fijngesneden platte peterselie.
- Hummus op brood. Ik maak vaak meer hummus dan ik nodig heb. Het restje hummus is ook lekker als vegetarische spread op brood. Besmeer het brood met hummus. Beleg het eventueel met extra plakjes tomaat en/of komkommer. Naar smaak peper of paprikapoeder toevoegen.Ā
- Bewaren en invriezen. Bewaar de hummus in de koelkast. Ik vries het soms ook maximaal 3 maanden in; in kleine porties in een goed sluitend plastic bakje.