Oma’s Indische spekkoek is een familierecept dat al enkele generaties mee gaat. Het recept is afkomstig van Richards oma die geboren is in Nederlands Indië en na de Tweede Wereldoorlog naar Nederland kwam. De Indische laagjescake wordt ook jaren na haar overlijden nog door haar kleinzoons en hun gezinnen gemaakt.
Wat is spekkoek
Indische spekkoek is ook wel bekend als spekuk, (kue) lapis legit en als thousand layer cake. Het is een cake die bestaat uit lagen licht beslag afgewisseld met lagen donker gekruid beslag. Inmiddels bestaan veel varianten zoals met pandan (waardoor je groene lagen in de cake krijgt) en met pruimen.
Over de oorsprong van de cake is veel onduidelijk. Indonesië is zeker al rond het jaar 1000 in beeld geweest bij allerlei machten uit de regio zoals India en Maleisië en kende sinds het begin van de 16e eeuw perioden van Europese overheersing. Voor de spekkoek wordt dan ook gesproken over invloeden uit Portugal, Duitsland, Hongarije, Maleisië en Nederland.
De naar Nederland teruggekeerde Indiëgangers en de grote groep mensen die na 1945 uit Indonesië kwamen hebben gezorgd voor de grote populariteit van de spekkoek in ons land. Inmiddels kun je verse en ingevroren spekkoek bij veel toko’s, supermarkten en andere winkels kopen.
Ook in Indonesië wordt spekkoek nog veel gegeten. De cake wordt vooral bij feestelijke gelegenheden zoals het Suikerfeest, Chinees Nieuwjaar, Kerstmis en feestjes in de familiekring zoals verjaardagen en dopen gemaakt of gekocht. De cake heeft in 2017 zelfs het Cakes of the World overzicht gehaald met de 27 favoriete cakes van over de hele wereld van de CNN redactie.
Aan de slag
De spekkoek op de foto heeft 22 laagjes: 11 lichte en 11 donkere. De bovenste laag is een donkere laag, dat vinden wij het mooist. De lagen zijn heel dun geworden. Natuurlijk kun je ook wat dikkere lagen maken. Uit de genoemde hoeveelheden beslag haal je dan minder lagen die elk net iets langer moeten garen. Probeer minimaal 12 lagen te krijgen. In verschillende artikelen in boeken en op internet staat dat een echte spekkoek zeker 18 maar liever nog meer dunne laagjes heeft.
Voor oma’s Indische spekkoek gebruik je geen kant- en klare kruidenmix maar voeg je de losse specerijen samen. Niet echt moeilijk en als je wilt kun je de mix nog naar je eigen smaak aanpassen. De specerijen die in dit recept gebruikt worden zijn nootmuskaat, kaneel, kruidnagel en kardemom.
Een combinatie die je, aangevuld met peper, gember, anijs en koriander kunt herkennen als speculaaskruiden of zonder de kruidnagel als koekkruiden. (Bron: boek DEDIKKEVANDAM door Johannes van Dam.)
Bakken van de Indische spekkoek
Voor het bakken gebruik je een oven met grillfunctie. Je bouwt de spekkoek laag voor laag op en laat iedere nieuwe laag onder de grill garen. Hierdoor is het maken van spekkoek vrij tijdrovend. Het is niet een kwestie van 2 soorten beslag maken, dat in een bakvorm gieten en in de oven schuiven tot de cake of taart gaar is. Nee, reserveer maar een uurtje of 2. Zoek een kruk en ga naast je oven zitten met 2 gevulde beslagkommen, een bakje met gesmolten boter, een kwastje en je ovenwanten. Als je per laag 4 minuten rekent en uitgaat van 11 lagen in iedere kleur dan zit je op (2×11=) 22 lagen keer ongeveer 4 minuten tijd. Dat is al 88 minuten voor alleen het bakken. En dat is heel zuinig gerekend!
De basis van iedere laag (na de eerste laag die op bakpapier komt) is een klein beetje gesmolten boter die je met een (bak)kwastje op een bestaande laag aanbrengt. Probeer de boter gelijkmatig over het hele oppervlak aan te brengen en vergeet ook de randen tegen de springvorm niet. Kies dan het beslag dat aan de beurt is: gebruik om- en om het lichte en het donkere beslag. Doe ongeveer 1,5 eetlepel beslag op het boterlaagje en verspreid het met de achterkant van de lepel over het hele oppervlak. De springvorm met de cake-in-wording gaat dan de oven in om onder de grill te garen en te kleuren. Daarna de vorm weer uit de oven halen en voorzien van een nieuwe boterlaagje en de andere kleur beslag. Ook dit laten garen onder de grill. Dit herhaal je tot je beslagkommen leeg zijn.
Eten en bewaren van Indische spekkoek
Op foto’s op internet zie je vaak hele punten uit de cake gesneden op een bordje liggen. Maar dat is niet zoals Richard het kent. Zijn oma bestrooide de spekkoek met poedersuiker en serveerde de cake in dunne plakken van ongeveer 0,5 tot 1 cm. Wij snijden de cake nog steeds in dunne plakken maar voegen geen extra poedersuiker toe.
Spekkoek is een mooie aanvulling op de Indische en Indonesische recepten op deze site. Eet de cake bijvoorbeeld na afloop van een rijsttafel of Indische maaltijd. Of bij een kop thee of koffie of snoep hem lekker tussendoor.
Bewaar oma’s Indische spekkoek in (aluminium of huishoud) folie of in een kunststof bewaardoos tot je hem opeet. Bewaren kan buiten de koelkast (bron: Voedingscentrum – bewaarwijzer).
De spekkoek is heel of in stukken ook goed in te vriezen. Verpak de cake dan in (plastic) folie, een diepvrieszakje of diepvriesdoos. Op deze wijze kan de spekkoek niet uitdrogen. Bovendien kan zo geen overdacht van smaak of geur van spekkoek naar andere ingevroren producten plaatsvinden.
Oma’s Indische spekkoek
Lees ook de Tips van de kok, aangeduid met **
Benodigdheden
- oven met grill-functie
- 4 grotere schalen
- 2 kleinere schalen
- 1 ronde springvorm 22 cm doorsnede
- bakpapier
- bakkwastje
Ingrediënten
Ongekruid beslag
- 1 zakje vanillesuiker
- 170 gr boter - op kamertemperatuur
- 170 gr fijne suiker - **
- 5 eieren (maat M of L) - op kamertemperatuur, te splitsen
- 85 gram (patent)bloem
Gekruid beslag
- 1 zakje vanillesuiker
- 170 gr boter - op kamertemperatuur
- 170 gr fijne suiker - **
- 5 eieren (maat M of L) - op kamertemperatuur, te splitsen
- 85 gr (patent)bloem
- 1,5 tl gemalen nootmuskaat
- 3 tl gemalen kaneel
- 1,5 tl gemalen kruidnagel
- 0,25 tot 0,5 tl gemalen kardemom - **
Voor het bakken
- 50 tot 75 gr gesmolten boter
Instructies
Voorbereiden ongekruid beslag
- Splits 5 eieren en doe de eiwitten en eidooiers in aparte kommen:– Doe de eidooiers samen in een kleine kom tot ze aan het beslag worden toegevoegd.– Doe de eiwitten bij voorkeur in een schaal van glas, metaal, aardewerk of porseleinen. Niet in een plastic kom.** Het moet een kom zijn waar je met de mixer in kunt werken.5 eieren (maat M of L)
- Klop de eiwitten stijf met de mixer en laat ze even staan.
- Roer de zachte boter tot room in een grote schone schaal. Voeg de vanillesuiker en de suiker toe en mix het goed. Daarna de eierdooiers bij het mengsel doen en doorroeren. Vervolgens ook de bloem erdoor mixen tot je een soepel beslag hebt. Al deze stappen kun je met de mixer doen.1 zakje vanillesuiker, 170 gr boter, 170 gr fijne suiker, 85 gram (patent)bloem
- Schep als laatste de stijfgeklopte eiwitten met een lepel luchtig door het beslag. Doe dit niet met de mixer.
Voorbereiden gekruid beslag
- De stappen voor het maken van het gekruide beslag zijn vrijwel identiek aan de stappen voor het maken van het ongekruide beslag op het toevoegen van de specerijen na.
- Splits 5 eieren en doe de eiwitten en eidooiers in aparte kommen:– Doe de eidooiers samen in een kleine kom tot ze aan het beslag worden toegevoegd.– Doe de eiwitten bij voorkeur in een schaal van glas, metaal, aardewerk of porseleinen. Niet in een plastic kom.** Het moet een kom zijn waar je met de mixer in kunt werken.5 eieren (maat M of L)
- Klop de eiwitten stijf met de mixer en laat ze even staan.
- Roer de zachte boter tot room in een grote schone schaal. Voeg de vanillesuiker en de suiker toe en mix het goed. Daarna de eierdooiers bij het mengsel doen en doorroeren. Voeg de gemalen specerijen (de nootmuskaat, kaneel, kruidnagel en kardemom) toe aan de bloem. De bloem met de specerijen door het mengsel mixen tot je een soepel gekruid beslag hebt. Al deze stappen kun je met de mixer doen.1 zakje vanillesuiker, 170 gr boter, 170 gr fijne suiker, 85 gr (patent)bloem, 1,5 tl gemalen nootmuskaat, 3 tl gemalen kaneel, 1,5 tl gemalen kruidnagel, 0,25 tot 0,5 tl gemalen kardemom
- Schep als laatste de stijfgeklopte eiwitten met een lepel luchtig door het gekruide beslag. Doe dit niet met de mixer.
Voorbereiden bakken
- Zet de grill van de oven aan op middel-warm. Zet het rooster waar je de springvorm op zet midden in de oven.
- Smelt de boter om de bakvorm en iedere laag van de cake in te kunnen vetten. Dit smelten kan heel kort in een pan of bijvoorbeeld in de magnetron.50 tot 75 gr gesmolten boter
- Teken de vorm van de bodem van de springvorm af op bakpapier en knip dit uit. Leg het bakpapier op de bodem van de springvorm. Vet daarna de randen van de bakvorm heel dun in met een beetje boter. Dit gaat het gemakkelijkst met een (bak)kwastje.
Bereiden
- Begin met de eerste laag: strijk een zo dun mogelijk laagje van het lichte beslag (ongeveer 1,5 eetlepel) in de vorm en bak dit onder de grill lichtbruin en gaar.
- Haal de springvorm uit de oven en bestrijk de eerste laag die je hebt laten garen heel dun met wat gesmolten boter. Let op dat je ook de randen van de cake, tegen de rand van de springvorm, bebotert. Dit verkleint het risico op vastplakken aan de bakvorm.50 tot 75 gr gesmolten boter
- Neem dan 1,5 eetlepel van het donkere beslag en strijk dat over het boterlaagje. Bak ook deze laag onder de grill gaar en bruin.
- Bak de cake vervolgens af door om-en-om een laagje licht en donker beslag aan de cake in wording toe te voegen en te laten garen totdat al het beslag gebruikt is. Vergeet niet iedere keer een heel klein beetje boter over de laatstgebakken laag uit te strijken voordat je een nieuwe laag beslag toevoegt.Bij onze oven met grill is de baktijd de eerste 10 lagen ongeveer 4 minuten per laag. De lagen erna gaan wat sneller en zitten op ongeveer 3 minuten per laag. Maar dat kan voor iedere oven met grill anders zijn en is ook afhankelijk van de hoeveelheid beslag die je per laag toevoegt. Belangrijk is dat de lagen droog en lichtgekleurd worden.Als na enkele lagen bakken de grill te warm lijkt en de cakelagen heel snel donker worden, kun je het rooster eventueel iets naar onderen in de oven zetten.Als zich luchtbellen onder de cakelaag vormen kun je die met een saté- of cocktailprikker doorprikken. Duw het cake-oppervlak op die plaats daarna extra aan.
- Als al het beslag op is ben je klaar en kun je de cake af laten koelen in de springvorm.
- Als de cake koud is zal deze iets gekrompen zijn en los in de bakvorm zitten. Controleer of de buitenzijde van de spekkoek inderdaad niet vast zit aan de springvorm. Als dat het geval is, snijd je met een mes heel voorzichtig tussen springvorm en cake om de cake los te krijgen. Maak daarna de springvorm open en verplaats de spekkoek voorzichtig naar een taartrooster of bord.
Serveren
- Snijd dunne plakjes (0,5 tot 1 cm dik) van de cake en serveer ze bij de thee of koffie, als nagerecht na een Indische maaltijd of als snack tussendoor.
- Richards oma bestrooide de spekkoek voor het aansnijden nog met poedersuiker.
- Spekkoek is ook lekker met een bolletje vanille-ijs.
Tips van de kok
- Bron. Dit is een familierecept van Richards oma D. Zij is geboren in Nederlands Indië en nam het recept mee toen ze na de Tweede Wereldoorlog naar Nederland kwam.
- Roomboter of margarine? Het oorspronkelijke recept spreekt alleen over boter. Vroeger gebruikten we plantaardige ongezouten margarine. Wij maken de spekkoek inmiddels met roomboter. Gebruik wat je lekker vindt en beschikbaar hebt.
- Suiker. Gebruik een fijnkorrelige suiker. Je kunt ook kiezen voor basterdsuiker of poedersuiker. Belangrijk is dat in het eindproduct alle suiker goed opgelost is. Kies voor de lichte laag zeker een witte suiker!
- Over de gebruikte specerijen. Alle specerijen die je toevoegt moeten tot poeder gemalen zijn. Nootmuskaat, kaneel en kruidnagel zijn in veel supermarkten goed verkrijgbaar. Dat geldt echter niet voor de gemalen kardemom (ook wel cardemom of kardamon genoemd). Je kunt kardemom vaak wel bij de Marokkaanse, Turkse of Aziatische supermarkt, bij de in kruiden gespecialiseerde winkels of op het internet kopen. Mocht je alleen groene kardemompeultjes hebben dan kun je die goed zelf met de elektrische koffiemolen (of eventueel met een vijzel) tot kardemompoeder malen.
- Let op: geen vet bij de eiwitten! Doe de eiwitten niet in een plastic/kunststof schaal want die zijn niet goed vetvrij te krijgen en dat is wel belangrijk als je eiwitten goed stijf wilt krijgen. Gebruik voor de eiwitten daarom een stalen, glazen, porseleinen of aardewerken schaal. Eventueel was je de schaal voor gebruik nog met heet water met afwasmiddel en/of neem je de schaal nog af met wat citroensap. Zorg dat ook de gardes die je gebruikt schoon en vetvrij zijn!
- Alternatieve bereidingswijze van het beslag. In dit recept maak je het lichte en donkere beslag na elkaar. Je kunt het beslag ook in 1 grote kom maken ZONDER de specerijen en het vervolgens op gewicht over 2 schalen verdelen. Je voegt de specerijen daarna aan 1 van de schalen toe. Belangrijk is dat je gelijke hoeveelheden licht en donker beslag hebt zodat je een mooie gelijke verdeling van lichte en donkere laagjes in de cake krijgt.
- Formaat springvorm. Wij gebruiken een ronde springvorm van 22 cm. De spekkoek wordt dan 4 cm hoog. Maar natuurlijk kun je ook andere vormen gebruiken: groter, kleiner en zelfs vierkante. Pas eventueel de hoeveelheden beslag aan en realiseer je dat als je meer laagjes hebt je ook langer bezig bent!
- Bewaren en invriezen. Spekkoek is goed te bewaren in aluminium of huishoudfolie en kan ook in de vriezer. Je kunt de spekkoek in zijn geheel invriezen maar ook in punten of blokken snijden. Verpak de in te vriezen spekkoek wel in folie, een diepvrieszakje of een diepvriesdoos.
Het recept van de spekkoek is helemaal top👍🏼👍🏼. Ik vind die beter dan de andere recepten van spekkoek en makkelijker.
samen met mijn dochter in de keuken aan het bakken,onze eerste spekkoek ligt bij laag 11 in de oven,. wij zijn benieuwd hoe het straks smaakt.
Op m’n 64e voor het eerst gewaagd aan de spekkoek die ik zo goed ken van wijlen mijn Indische moeder en van mijn Indonesische schoonzus. Toch maar even de kruiden opgevraagd bij mijn schoonzus: 7 (!) kardemom, 5 kaneel, 2 noot en 1 kruidnagel (volle theelepels wel te verstaan). Smaak was/is overheerlijk en onmiskenbaar. Verder heb ik jouw verrukkelijke recept gebruik. Met dank. Groet.
Mijn dochter en ik willen al langere tijd spekkoek maken. Nu hebben we er de tijd voor echter zie ik dat er een oven met grillfunctie moet zijn. Helaas heb ik alleen een combimagnetron met ovenfunctie of een airfryer als heteluchtoventje kan ik het op 1 van deze manieren ook bakken?
Je stelt een vraag die ik zelf ook had maar ik ben nooit op zoek naar een antwoord gegaan. Het principe zoals Richard kent van zijn oma’s recept is: een dunne laag beslag toevoegen en (snel) laten garen onder de grill en dit laag na laag herhalen. Je gaart dus niet de hele cake continu. Mijn eerste reactie zou dus zijn: ik denk dat je de cake ook kunt maken in een oven met (alleen) bovenwarmte.
Ben zelf ook maar op zoek gegaan naar recepten waarin de oven een rol speelt en vond 2 recepten. De eerste was een spekkoekrecept op Eetspiratie.nl waar de oven gebruikt wordt op een temperatuur van 175 °C. En ook voor het tweede recept, de spekkoek van Es’Factory (per december 2023 helaas niet meer op internet te vinden) wordt de oven gebruikt. Zij geeft heel duidelijk aan geen hetelucht oven maar een oven met onder- en bovenwarmte op 180 °C te gebruiken. Je zou het dus kunnen proberen met een oven.
Vera heeft het in haar reactie op het recept (van 10 oktober 2022) ook over een oven en 180 °C.
Met de airfrayer heb ik geen ervaring, we hebben het apparaat zelf niet en ik weet niet wat je er allemaal mee kunt doen.
Hoi Froukje,
Ik ben de zwager van Ellen en het recept is van mijn oma. Het maken van de spekkoek in een oven zonder grillfunctie is geen probleem. Het enige is dat het wat langer duurt. Met de grillfunctie is het tussen de 3 en 5 min per laag. Zonder grillfunctie duurt het tussen de 5 en 10 minuten afhankelijk van de dikte van de laag. Ik gebruik de grillfunctie zelf niet omdat ik vind dat ik dan meer «controle» heb. Ondertussen kun je die paar minuten ook iets anders doen.
Veel succes.
Nog een aanvulling van Vincent. Hij gebruikt een oven met boven- en onderwarmte op 180 graden.
Super dank jullie wel allemaal voor de uitleg en tips. We gaan het proberen 😀
Top recept!! Smaak en structuur zijn echt super!
Ik had mijn oven op 180C en heb alle lagen 4 minuten afgebakken.
Enige is dat het donkere beslag niet heel donker was. Had meer kleurverschil verwacht.
Vera, fijn dat je het een goed recept vindt!
Kon je de lichte en donkere lagen in de gebakken cake wel goed onderscheiden? Het is vaak zo dat het beslag niet heel donker is maar de lagen bij het bakken donkerder zijn/worden.
Geweldig en een zeer goede uitleg om dit te verwezenlijken.
Met dank namens de rest van de familie
Super recept. Heb het wel eens vaker gemaakt.
Maar dit recept is favoriet