Sambal goreng boontjes, het bekende Indische groentegerecht met sperzieboontjes. Gebaseerd op recepten van Beb Vuyk en Conimex.
(Lees ook de "Tips van de kok", aangeduid met **)
Voorbereiding:15 minutenmin
Bereiding:15 minutenmin
Totaal:30 minutenmin
Auteur: Ellen
Bron: Beb Vuyk en Conimexx **
Menugang: Bijgerecht
Keuken: Indisch
Oorspronkelijk: 3 personen
Dit recept: 3personen
Benodigdheden
vijzel
Ingrediënten
500grverse sperziebonen - **
1ui
1teentjeknoflook
zonnebloem- of arachideolie
1,5tlsambal trassi - **
1,5tlgemalen laos
zout
1elgoela djawa (= palmsuiker = Javaanse suiker)
1tlfijngesneden sereh uit een potje (=citroengras) - **
2blaadjessalam (= daun salam = Indische laurier) - **
50grsanten van een blok - (heel blok = 200 gram) **
1dl(kokend) water
Instructies
Voorbereiden
Was de sperziebonen, haal de eindjes eraf en snijd ze in stukken van 4 tot 5 centimeter.
500 gr verse sperziebonen
Snipper de ui heel fijn. Pel de knoflook en pers of snijd het fijn.
1 ui
Wrijf de ui samen met de knoflook, de sambal, laos, de suiker en het zout in een vijzel samen. Als je in plaats van sambal trassi "sambal oelek + trassi" gebruikt, dan beide producten toevoegen. Gebruik je alleen sambal oelek dan de sambal oelek toevoegen.
Hak de benodigde hoeveelheid santen in kleinere stukken zodat het gemakkelijk kan mengen.
50 gr santen van een blok
Bereiden
Doe 2 eetlepels olie in een wok of kookpan en fruit het uien-kruidenmengsel tot de ui kleurt en glazig wordt.
zonnebloem- of arachideolie
Voeg de bonen toe en bak ze enkele minuten onder goed roeren zachtjes mee.
500 gr verse sperziebonen
Voeg de sereh, salemblaadjes, santen en water toe en breng het gerecht aan de kook. Laat het 5 tot 6 minuten doorkoken. De sperziebonen moeten hard (maar wel gaar!) en knapperig blijven. Als het te droog dreigt te worden (let op aanbakken!) dan extra water toevoegen.
1 tl fijngesneden sereh uit een potje (=citroengras), 2 blaadjes salam (= daun salam = Indische laurier), 50 gr santen van een blok, 1 dl (kokend) water
Serveren
Verwijder de salemblaadjes en de spriet sereh (als je verse sereh gebruikt hebt).
Gemakkelijk "door de weeks" gerecht met rijst en een vlees, kip, ei of een ander vegetarisch hoofdgerecht. Sambal goreng boontjes wordt ook vaak als onderdeel van een rijsttafel gemaakt.
Tips van de kok
Bronnen van het recept. Gebaseerd op de recepten voor sambal goreng boontjes uit:
Het "Groot Indonesisch Kookboek" van Beb Vuyk (1973), en
"Met Conimex thuis in de Oosterse keuken" een ringband-boekje uitgebracht door Conimex in 1988.
Welke sperziebonen. In het recept gebruik ik verse bonen. Neem eventueel sperziebonen uit de diepvries. Let er bij het koken op dat ze niet zacht mogen worden. Neem liever geen sperziebonen uit pot of blik, die bonen zijn veel te zacht.
Snijbonen. In het recept van Beb Vuyk staat dat je ook snijbonen kunt gebruiken. Deze moet je op de gewone manier snijden en zonder extra water en niet helemaal gaar koken net als de sperziebonen.
Trassi (ook wel trassie, terasi, belachan of garnalenpasta) bestaat uit gefermenteerde garnalen met zout en wordt veel in de Aziatische keukens gebruikt. Stel, je hebt of gebruikt geen sambal trassi:
En je hebt wel sambal oelek en trassi in huis dat je wilt gebruiken dan geldt: 1,5 tl sambal trassi = 1 tl sambal oelek + 0,5 tl fijngesneden trassi;
En je kookt vegetarisch/veganistisch of je wilt om andere reden geen trassi gebruiken neem dan alleen sambal oelek: 1,5 tl sambal trassi = 1 tl sambal oelek.
Sereh = citroengras. Ik heb niet altijd verse serehstengels in huis en vervang die dan ook vaak door fijngesneden sereh uit een potje. Heb je verse serehstengels dan geldt: 1 tl fijngesneden sereh uit een potje = 1 gekneusde verse spriet sereh/citroengras.
Blaadjes salem. Heb je geen salemblaadjes dan kun je eventueel een laurierblaadje gebruiken of het weg laten. Salemblaadjes vind je vaak in het vriesvak bij de toko.
Santen. De santen in blokvorm koop je bij de supermarkt of de toko. De blokken kokoscreme bestaan uit geconcentreerde kokosmelk en zijn meestal 200 gram groot. Met een scherp mes schaaf of snijd je de hoeveelheid santen die je nodig hebt van het blok. Om de santen goed en snel op te laten lossen voeg ik de santen in wat kleinere stukjes (maximaal 0,5 cm) aan gerecht toe. Omdat het vervolgens een aantal minuten met het gerecht mee pruttelt zal de santen verder uit elkaar vallen en oplossen.
Vijzel. In het recept van Beb Vuyk worden de uien, knoflook, sambal, laos zout en suiker eerst in een vijzel fijngewreven en daarna in de olie gefruit. Je moet hiervoor de ui zo fijn mogelijk snipperen. Doel van het fijnwrijven is het samenbrengen van de geuren en smaken. In het recept van Conimex worden de genoemde ingrediënten niet fijngewreven maar bij de gefruite ui in de pan gevoegd. Ik geef de voorkeur aan de Beb Vuyk-methode met de vijzel: het gaat in de Indische keuken om geur en smaak en extra afwas van de vijzel neem ik dan maar op de koop toe. Heb je geen vijzel dan voeg je de ingrediënten direct in de pan.
Portiegrootte. Dit gerecht geeft met 500 gram bonen en ongeveer 1 ons ui een zeer ruime portie groenten voor 2 personen. Om deze reden ook aangegeven dat het recept een bijgerecht is voor 3 personen. Het is te weinig voor 4 personen als je uitgaat van 2 ons groente per persoon. Als je het gerecht samen met bijvoorbeeld een in stukjes gesneden komkommer of sambal goreng mais serveert, heb je zeker genoeg groenten voor 4 personen.
Tomaat toevoegen. Als je wat meer kleur wilt toevoegen kun je bijvoorbeeld 1 of 2 (ontvelde en fijngesneden) tomaten toevoegen en meekoken.